Nederland is een landbouwland. Nederlandse telers staan wereldwijd bekend als de meest productieve ter wereld dankzij efficiënte en geavanceerde landbouwpraktijken. Een koppositie om te koesteren. Maar om aan kop te blijven, moeten we wel werken aan een duurzamer landbouwsysteem, waarbij onkruidrobots mogelijk een prominente rol spelen. Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) onderzoekt samen met belanghebbenden hoe we dat voor elkaar gaan krijgen.
Waarom? Omdat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen - die soms schadelijk zijn voor mens, dier en milieu - hoe dan ook omlaag zal moeten. En omdat plantaardig eten een essentieel onderdeel is van een duurzaam voedselsysteem en daarom dus een steeds groter deel van ons dieet zal vormen. Niet voor niets zet BOM samen met partners onder het motto 'Brabant, the Scale-Up Plant of Europe’ al langer in op de opschaling van ingrediënten die plantaardige voeding lekker, voedzaam en betaalbaar maken.
Er moeten dus alternatieven komen. Zo’n alternatief voor het bestrijden van onkruid is de onkruidrobot.
Die onkruidrobots zijn geen visie voor de toekomst. Ze zijn er al. Ze worden alleen nog maar mondjesmaat gebruikt in Nederland. “Het introduceren van de onkruidrobot blijft voor veel belanghebbenden de urgentie van morgen”, aldus Freek van den Heuvel, programmamanager bij BOM. “Maar als morgen vandaag wordt, ben je te laat. Dat is de uitdaging die we moeten oplossen. We moeten ergens voor een doorbraak zorgen.”
Financiële risico's
Die uitspraak deed Van den Heuvel tijdens het evenement Weeding as a Service dat hij organiseerde namens BOM. Onder meer telers, fabrikanten van landbouwwerktuigen, loonbedrijven en robotbouwers kwamen woensdag 21 mei bijeen bij Breda Robotics om de toekomst van onkruidrobots te bespreken. En om die ene cruciale vraag te beantwoorden: waarom zijn deze robots nog geen gemeengoed bij Nederlandse telers?
De belangrijkste drempel kwam snel bovendrijven: wie durft het (financiële) risico te nemen, terwijl er met herbiciden een bewezen effectief, goedkoper en vooralsnog toegestaan alternatief is? Het probleem van deze houding was evenwel ook snel evident: wie te lang wacht met overstappen op onkruidrobots, is op enig moment te laat. De urgentie van morgen, moet de urgentie van vandaag worden.
Die urgentie werd al wel gevoeld werd door Thijs van den Berg en Joop Bontje van Roboltics uit Breezand (Noord-Holland). Zij kochten in 2023 de LaserWeeder van het Amerikaanse bedrijf Carbon Robotics. Van den Berg is leliekweker en constateerde ‘dat er veel te doen is om het gebruik van herbiciden in de lelieteelt’. “Wij wilden graag ons gebruik van chemie terugbrengen. Ook omdat er een vergrootglas op de lelieteelt ligt. De urgentie was voor ons hoog.”
Op onkruidjes schieten met een laser
Hun robot schiet met lasers op onkruidjes waardoor de sapstroom verhit en gaat stollen. Daardoor sterft de plant af. De LaserWeeder zetten ze nu bij allerlei telers en kwekers. Door de robot als een soort loonwerker optimaal in te zetten, ontstond een interessante businesscase.
Van den Berg en Bontje toonden aan: het kan dus wel. En er is voldoende ruimte voor meer onkruidrobots van Nederlandse bodem, naast het gebruik van de Amerikaanse LaserWeeder, die primair geschikt is voor kiemend onkruid en minder goed raad weet met stevig geworteld onkruid.
Maar daarvoor is wel nog wat nodig, bleek tijdens Weeding as a service. Van den Berg en Bontje kochten niet voor niets een Amerikaanse robot. Ze kozen, naar eigen zeggen, voor een bewezen concept met gegarandeerde service. Ze kozen voor zekerheid.
De eerste stap
Wie durft dat aan met de Nederlandse startups, die nog niet zoveel robots in het veld hebben? Wie zet de eerste stap? Een stap die voor robotbedrijven cruciaal is om door te kunnen ontwikkelen en groeien. Een stap die nodig is zodat Nederlandse robotbouwers kunnen laten zien dat zij absoluut ook een bewezen effectieve robot hebben. Een robot die zekerheid biedt.
Precies die impasse wil de BOM doorbreken. De komende maanden gaat Van den Heuvel de boer op om verschillende scenario’s, opgedaan tijdens het evenement, te bespreken met belanghebbenden.
Een concrete vervolgstap kreeg al vorm: het aanstellen van een onafhankelijke kwartiermaker die namens loonwerkers en telers het concept van Weeding as a Service – dus: onkruidrobots als loonwerker bij verschillende telers meters laten maken – in gang zet.
De kwartiermaker kan praktijkexperimenten mogelijk maken en ervaringen breed delen in de sector. De conclusies deelt hij tijdens een tweede evenement over Weeding as a Service later dit jaar, met als doel een grootschaligere toepassing van onkruidrobots. Zodat de urgentie van morgen de urgentie van vandaag wordt.
