Die versnelling is geen luxe, maar noodzaak. Want met elke nieuwe stap in deze evolutie neemt de complexiteit van machines exponentieel toe. Systeemarchitecten zien zich geconfronteerd met systemen die te omvangrijk zijn om volledig te overzien. Hier komt AI in beeld: als ontwerpassistent, als adviseur en mogelijk zelfs als creatieve partner die verbanden legt die een mens niet ziet.
Bij de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) zien we deze beweging op ons af komen. Noord-Brabant is wereldwijd uitgegroeid tot een hotspot voor hightech systemen. In deze regio werken bedrijven als ASML, Thermo Fisher, Philips, VDL en Vanderlande samen met een breed ecosysteem van toeleveranciers en kennisinstellingen. Vanuit deze vruchtbare bodem investeert BOM actief in startups en scale-ups in HTSM, AI en deep tech.
Het orkest en de dirigent
Stel de HTSM-wereld voor als een orkest. In het verleden was het een klein ensemble, overzichtelijk en eenvoudig te dirigeren. Nu is het uitgegroeid tot een bombastische symfonie met talloze secties: mechanica, optica, elektronica, software en nu ook AI.
De systeemarchitect is de dirigent, belast met het samenbrengen van al deze partijen. Maar hoe dirigeer je een orkest dat voortdurend nieuwe instrumenten toevoegt en steeds complexere partituren speelt?
AI fungeert hier als een tweede dirigent, een assistent die niet alleen de partituur leest, maar ook voorspelt waar de muziek hapert, suggesties geeft voor nieuwe harmonieën en zelfs nieuwe melodieën componeert. Zonder deze AI-dirigent is het risico groot dat de muziek uiteindelijk stopt en dat andere orkesten de rol van Noord-Brabant als hotspot voor hightech-systemen overnemen.
Het orkest dat zichzelf stemt
In de R&D-fase wordt de waarde van AI al zichtbaar. Generatieve designtools en AI-gestuurde simulaties helpen ingenieurs sneller en nauwkeuriger te ontwerpen. Het orkest krijgt hiermee een repetitiepartner die eindeloos variaties doorneemt, fouten opspoort voordat ze klinken en nieuwe arrangementen aanreikt die een mens nooit zou bedenken. Zo ontstaat een veerkrachtiger ontwerpproces.
De inzet van AI stopt niet bij het ontwerp. Ook de systemen zelf worden intelligenter. Machines krijgen ingebedde AI die lokaal beslissingen kan nemen, zonder afhankelijkheid van de cloud. Dat betekent dat een machine zichzelf kan inspecteren, afwijkingen detecteert en zelfs voorspellend onderhoud initieert. Het orkest stemt zichzelf, corrigeert op het moment dat een instrument ontstemt raakt en houdt zo de harmonie intact.
Het concert dat nooit stopt
De productie van hightech systemen is een complexe uitvoering: high mix, low volume, telkens nieuwe instellingen en configuraties. Vandaag zijn fabrieken nog grotendeels afhankelijk van rigide uitprogrammering. Alle bladmuziek moet handmatig worden uitgeschreven. Met AI ontstaat de mogelijkheid tot autonome productie, waarbij robots en cobots flexibel reageren op variaties.
Meer weten

Een concert eindigt, maar een hightech systeem moet vaak tientallen jaren blijven presteren. AI maakt dit mogelijk via predictive maintenance en digital twins. Virtuele replica’s van systemen laten engineers nieuwe stukken uitproberen zonder het echte instrument te belasten. Zo blijft het concert doorgaan, met AI als onzichtbare kracht die de continuïteit bewaakt.
Nu of nooit
Voor ondernemers in onze regio is er geen tijd te verliezen. Het is nu of nooit. Als we deze AI-dirigent niet omarmen, doen anderen het wel. Landen als China, Zuid-Korea of de VS bouwen hun orkesten met enorme snelheid uit.
Willen we in Brabant en Nederland onze positie in de HTSM behouden, dan moeten we AI niet alleen zien als innovatieve en nieuwe technologie, maar als strategisch instrument om assemblage, productie en innovatie hier te verankeren.
Een nieuwe symfonie
In dit verhaal spelen startups en ondernemers de solisten. Zij durven te experimenteren, nieuwe arrangementen te spelen en buiten de gebaande paden te improviseren. Hun creativiteit kan AI vertalen naar concrete toepassingen in R&D, productie en lifecycle management. Bij BOM zien we het als onze taak deze solisten een podium te geven, drempels weg te nemen en samen met gevestigde spelers het orkest naar een hoger plan te tillen.
AI is geen modeterm, maar een dirigent die het orkest van HTSM naar een nieuw muzikaal tijdperk kan leiden. Het vraagt visie, samenwerking en durf om nieuwe partituren te spelen. De systemen die we in de toekomst ontwikkelen zullen zo complex zijn dat we ze zonder AI niet meer kunnen ontwerpen of produceren. Maar met AI kunnen we een symfonie creëren die uniek is in de wereld, een harmonie van techniek, ondernemerschap en innovatie.